Blok zincir 101: DApp'lere Giriş

Ethereum 2015 yılında piyasaya tanıtıldı ve sadece birkaç yıl sonra Ethereum'un kriptosu Eter (ETH) , yaklaşık 4800$ ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.

Bitcoin ağından farklı olarak Ethereum sadece aracısız bir nakit transfer sistemi değildir. Gelişmiş işlevli bir akıllı sözleşme ile kullanıcıların; tek bir kişinin veya grubun kontrol edemediği bir açık merkeziyetsiz platform olan Ethereum Blok Zinciri üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar (DApps) oluşturmasına olanak tanır.

Aşağıdaki makalede, Ethereum'un tam olarak ne olduğunu ve geleceğini ele alacağız.

DApp'in tanımı

DApp'ler (Merkeziyetsiz uygulamalar) ,akıllı sözleşmeleri ve bir ön uç kullanıcı arayüzünü birleştiren merkezi olmayan bir Blok Zincir ağı üzerine inşa edilmiş uygulamalardır.

Akıllı sözleşme, aslında önceden belirlenmiş kriterler yerine getirildiğinde otomatik olarak yürütülebilen, erişilebilir ve şeffaf bir bilgisayar programıdır.

Ethereum.org'a göre, bir DApp, aşağıdaki gereklilikleri yerine getirmelidir:

Merkeziyetsiz: DApp'ler dünyanın dört bir yanındaki binlerce düğüm tarafından çalıştırılır. Hükümetler ve geliştiriciler de dahil olmak üzere hiçbir taraf bunun kontrolünü ele geçiremez.

Deterministik: DApp'lerin yürütülmesi, ortamdaki herhangi bir değişiklikten etkilenmez.

Turing complete(Turing-tamlığına sahip): DApp'ler, gerekli kaynaklar sağlandığında herhangi bir eylemi gerçekleştirebilir.

İzole edilmiş: DApp'ler yalıtılmış bir durumda yürütülür. Bir DApp'in bir hatası (bug) varsa, bu durum Blok Zincir ağının normal işleyişini etkilemeyecektir.

Kaynaklar:002 | DApp'ler, bunlara gerçekten ihtiyacımız var mı? | Programcı açıklıyor

DApp'lerin Faydaları ve Riskleri

Neden bir DApp'e ihtiyacımız olur? Çevrimiçi bir oyunun oyuncusu olduğunuzu hayal edin. Hesabınız hacklenirse veya oyunun yöneticileri tarafından yasaklanırsa, zor kazandığınız tüm oyun varlıklarınızı kaybedersiniz.

Bu, Ethereum'un kurucusu Vitalik Buterin'in gerçek bir deneyimidir. Ancak DApp'lerin böyle bir sorunu yoktur, çünkü DApp'ler kolayca değiştirilemeyen ve hacklenemeyen dünya çapında dağıtılmış düğümler tarafından çalıştırılır.

İşte geleneksel bir uygulamaya kıyasla bir DApp çalıştırmanın faydaları ve riskleri:

Avantajlar

Sıfır kesinti ile 7/24 çalışma: Bir DApp'ın akıllı sözleşmesi Blok Zincir’e depolandıktan sonra, müşterilere her zaman otomatik olarak 7/24 hizmet verebilecektir. Bireysel bir DApp, geleneksel bir uygulamanın karşılaştığı en yaygın risk olan hizmet reddi saldırıları tarafından başlatılamaz.

Bu durum, birilerinin tüm Blok Zincir'e yönelik %51 saldırısını gerçekleştirmemesi şartıyla geçerlidir, ki bunu yapmak zordur.

Gizliliğinizi güvence altına alır: Bir Facebook hesabı açarsanız, kişisel bilgilerinizi vermeniz gerekir. Bir Dapp'ı devreye almak veya onunla etkileşime geçmek için gerçek dünyadan bir kimlik sağlamanız gerekmez.

Sansüre karşı dayanıklı: Hükümet ve DApp geliştiricileri de dahil olmak üzere hiçbir kurum; kullanıcıların işlem yapmasını, DApp'leri kurmasını ve bunlarla etkileşime girmesini ya da blok zincirden veri okumasını engelleyemez.

Ancak sosyal medya platformları, Twitter veya Facebook gibi geleneksel uygulamalar, Donald Trump gibi kullanıcılarının hesaplarını yasaklama imkanına ve iznine sahiptir. Ayrıca izniniz olmadan akıllı telefonda depolanan kişisel bilgilerinize de erişebilirler.

Değişmez ve üzerinde tartışılmaz: Blok zincirde depolanan veriler, merkezi bir otoriteye dayanmak yerine değişmez ve üzerinde tartışılmazdır. Kullanıcılar, halihazırda herkese açılmış olan işlem kaydını veya diğer verileri değiştiremez.

PayPal gibi geleneksel finansal uygulamaların aksine, sunucu hacklenirse işlem kaydı değiştirilebilir veya kaybolabilir, bu DApp'lerde olamaz.

Riskler

Bakımı zor: Geleneksel uygulamalarla karşılaştırıldığında, bir DApp yayınlandıktan sonra, veriler değişmez olan Blok Zincir'de saklandığı için bakımı daha zordur. Hatalar veya güvenlik riskleri bulunsa bile, geliştiriciler bunları kolayca düzeltemez.

Düşük verimli ağ: Şu anda Ethereum ağı saniyede yalnızca yaklaşık 10-15 işlem gerçekleştirebilmektedir. Ağ üzerinde çok fazla DApp çalıştırılırsa, Blok Zincir üzerine inşa edilen tüm DApp'lerin verimliliğinin düşük olmasına neden olur.

Yüksek işletme maliyeti: Blok Zincir'in güvenliğini, bütünlüğünü, şeffaflığını ve güvenilirliğini sağlamak için, iş kanıtı adı verilen zaman alıcı bir doğrulama süreci gerekir. DApp'lerin genişleme maliyeti çok büyük hale gelmiştir.

Kullanıcı dostu bir deneyim yaratmak zor: Blok zincir ile gerçekten güvenli bir şekilde etkileşim kurmak için gerekli bir araç yığını oluşturmak zordur.

Günümüzde DApp'lerin en yaygın dört kullanım alanı

DApp'ler Finans, Oyun ve Dijital Varlıklar, Sosyal ve Eğlence ve İşletmeler dahil olmak üzere farklı sektörlerde gittikçe daha popüler hale geldi...

De-Fi (Merkeziyetsiz Finans):

De-Fi (Merkeziyetsiz Finans), hesapları yönetmek ve bunlar üzerindeki işlemleri doğrulamak için bankalar veya hükümetler gibi merkezi otoritelerin olmadığı ve bir aracı görevi gören bir finansal sistemi ifade eder.

De-Fi, geleneksel finans sistemlerine meydan okuyor. De-Fi uygulamaları ile kullanıcıların gizliliği ve güvenliği, Blok Zincir teknolojisi ile korunuyor. Bu, kullanıcıların ihlal riski konusunda endişelenmeden güvene dayalı transferler gerçekleştirmesine olanak tanıyor.

De-Fi Uygulama Örnekleri: Avalanche , Wrapped Bitcoin , DAI Bitget Spot İşlemler'de mevcuttur.

Game-Fi ve NFT'ler

Game-Fi, Blok Zincir teknolojisine dayanan yeni bir oyun modelidir. Bunun en büyük özelliği, kullanıcıların oyun oynarken para kazanabilmeleri için piyasada işlem görebilen kripto ve değiştirilemez tokenler (NFT'ler) kazanmalarına izin vermesidir.

Oyuncunun kuralları tamamen şeffaftır, mekanizma, işlem ve ödül sistemleri; otomatik olarak yürütülen ve değişmez olan Blok Zincir'de depolanan akıllı sözleşmede açıkça belirtilmiştir.

Böylece oyuncuların mülkiyet hakları, oyun şirketleri tarafından kontrol edilmek yerine tamamen korunmuş olur.

Game-Fi DApp Örnekleri: Axis-Infinity , Sandbox ve Decentraland Bitget Spot İşlemler'de mevcuttur.

Sosyal ve Eğlence

Sosyal medya platformlarındaki reklamlardan bıktınız mı? Verilerinizin Meta gibi teknoloji devleri tarafından izlenmesinden ve ifşa edilmesinden endişe duyuyor musunuz?

Sosyal ve eğlence DApp'larını kullanırken böyle bir endişeniz olmaz. Bunlarla etkileşime geçtiğinizde herhangi bir kişisel bilgi vermeniz gerekmez. Bunu tamamen anonim olarak yapabilirsiniz. Verileriniz Blok Zincir üzerinde güvenli bir şekilde saklanır.

Sadece bu da değil, platformda ilgi çekici içerikler oluşturarak game-fi gibi piyasada işlem görebilen kripto ve değiştirilemez tokenler (NFT'ler) kazanabilirsiniz.

Sosyal ve Eğlence DApp Örnekleri: Basic Attention Token (BAT) ve Green Satoshi Token Bitget Spot İşlemler'de mevcuttur.

İşletmeler

DApp'ler şeffaf ve açık bir ortam yaratarak işletmelerin verimliliğini artırır. Tedarik zinciri yönetimi, sağlık hizmetleri ve eczacılık sektörlerinde DApp'leri zaten gördük.

İşletmelerle İlgili DApp Örnekleri: Chainlink , EOS Dynasty Bitget Spot İşlemler'de mevcuttur.

DApp'ler için en popüler üç Blok Zincir platformu

Ethereum : Ethereum'un kriptosu ETH, şu anda Bitcoin'den sonra piyasa değerine göre en büyük ikinci kripto para birimidir. Ethereum'un inovasyonu, DApp'lerin temel teknolojisi olan akıllı sözleşme işlevidir.

Solana : Solana, kullanıcılara daha yüksek ölçeklenebilirliğe sahip dağıtılmış bir defter sağlamayı amaçlamaktadır. Ekip ayrıca güvenlik ve merkeziyetsizlik konularına da önem vermektedir.

EOS : EOS, uygulama barındırma, akıllı sözleşmeler yürütme ve diğer işletim sistemleri için basit çözümlere sahip DApp'ler için verimli bir Blok Zincir platformudur.

Şimdi kripto para birimlerine yatırım yapmaya hazır mısınız?

Sorumluluk Reddi: Bu makalede listelenen tüm ürün ve projeler, tavsiye amaçlı değil, yalnızca bilgi amaçlıdır.