Lens Protocol - Merkeziyetsiz Bir Web3 Sosyal Grafiği ve Web2 Sosyal Medya Yıkıcısı
Giriş
Facebook (Meta), Instagram, WhatsApp, YouTube, Twitter ve TikTok gibi teknoloji devlerinin sosyal bağlantılarımıza hükmetmesiyle sosyal medyanın son 20 yılda patladığını ve hayatlarımızı kontrol ettiğini hepimiz biliyoruz.
Web2 Sosyal’i kişisel ve iş amaçlı kullanan 4,6 milyardan fazla insan varken, bu sosyal medya uygulamalarının sosyal grafiklerini oluşturan kullanıcı verileri etrafında sadece üyelerine açık bir duvar örmüş olmaları şaşırtıcı değildir.
Ücretsiz kaydolmanın, çoğu kullanıcının asla okumadığı çok sayıda yasal jargon içinde her zaman bir dezavantajı vardır ve bu platformlara teslim edilen kişisel bilgilerin miktarı şaşırtıcıdır.
Kabul et düğmesine tıkladığınızda ürün haline gelirsiniz ve bir sonraki adımınız onların gelir akışları ve merkezi sosyal grafiği için değerli veriler sağlar.
Bununla birlikte Cambridge Analytica skandalı ndan beri, kullanıcı verilerini nasıl kullandıkları konusunda pek çok tartışma yaşandı.
Akla şu soru geliyor: TÜM hüküm ve koşulları kabul ediyor ve onaylıyor musunuz?
Yine de, bizi mümkün olduğunu hiç düşünmediğimiz şekillerde birbirimize bağladıklarını ve eğlendirdiklerini inkar edemeyiz.
Ancak Web3'ün ivme kazanmasıyla birlikte, Aave ekibinin Web3'e özgü sosyal medya platformu versiyonu, kullanıcıların çevrimiçi ortamda birbirleriyle nasıl etkileşimde bulundukları ve merkeziyetsiz bir sosyal medya ağında verilerine nasıl sahip oldukları, kontrol ettikleri ve bunlardan nasıl para kazandıkları konusunda öncülük etmeye çalışıyor.
Blok zincir teknolojisi, NFT'ler, sansür ve veri gizliliği gereksinimlerindeki gelişmelerden güç alan Lens Protocol, bugün bildiğimiz ve sevdiğimiz merkezi Web2 sosyal ağlarının yıkımı olmayı hedefliyor.
Lens Protocol nedir?
Lens Protocol, Web3 sosyal uygulamalarının yeni dönemi için açık kaynaklı, merkeziyetsiz bir temel katmandır ve sıfırdan inşa edilen daha katılımcı, gizlilik odaklı ve topluluğa ait bir sosyal ağa izin verir. Bu nedenle Web3'e özgü bir sosyal grafiktir.
Polygon'un Yeşil Proof-of-Stake blok zinciri üzerine kurulmuş, birleştirilebilir, değişmez ve NFT'ler olarak bilinen Değiştirilemez token teknolojisinin gücünden yararlanan Lens, küçük bir değişiklikle NFT'ler de dinamik olabilir.
İlk katman olduğu için, kullanıcılar Lens üzerine inşa edilen tüm Web3 uygulamaları arasında taşınabilirliğe izin veren herkese uyan tek bir NFT profiline sahip olacaklardır.
Web3'ün resmi bir tanımı yoktur, ancak basitçe, daha fazla kullanıcıya ait bir World Wide Web konseptidir.
Daha derinlemesine bir açıklama, Web3'ün kripto para birimleri ve NFT'lerin arkasındaki teknolojiyi benimseyen blok zincir üzerine inşa edilmiş merkeziyetsiz, güven gerektirmeyen, izinsiz, token tabanlı bir ekonomi olduğudur.
Kullanıcı verilerinin daha özel, daha güvenli olduğu ve merkezi bir şirket tarafından değil, açık bir ağda kullanıcı tarafından sahiplenildiği bir sosyal internet.
Sosyal Grafik
Lens Protocol hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için öncelikle sosyal grafiğin ne olduğunu anlamamız gerekir.
Merkezi bir sosyal grafik, bir sosyal ağdaki kişiler, gruplar ve kuruluşlar arasındaki bağlantılardır. Bu terim aynı zamanda bireyin sosyal bağlantılarını da tanımlar. Örneğin, Facebook merkezi bir sosyal grafiktir.
Bir diyagram olarak, her bir node arasındaki bağlantıları temsil eden çizgilerle (kenarlar veya karşılıklı bağımlılıklar) birbirine bağlanan bir dizi node veya veri noktasıdır.
Meta'nın CEO'su Mark Zuckerberg, ilk olarak sosyal grafiği 2007'de gündeme getirmiştir. Facebook üyeleri tarafından belgelenen bağlantı ve ilişkilere atıfta bulunuyordu.
Facebook, dünya çapında 2,9 milyardan fazla kullanıcısıyla bugüne kadarki en büyük sosyal grafiğe sahip olmaya devam ederken, onu dünya çapında 2,5 milyar kullanıcısıyla YouTube takip ediyor (Ocak 2022 itibarıyla Statista'dan alınan istatistikler ).
Bu sosyal platformların sosyal grafiklerini paylaşmamaları şaşırtıcı değil.
Merkeziyetsiz bir sosyal grafik benzerdir, ancak tüm kullanıcılarının sosyal profil verilerine sahip olmalarına ve kontrol etmelerine izin veren açık bir ağdır ve sosyal uygulamalar arasında taşınabilirliğe izin verir. Verilerin hiçbiri herhangi bir merkezi otoriteye veya şirkete ait değildir.
Profiliniz ve içeriğiniz size aittir ve sizin tarafınızdan yönetilir.
Neden Lens Protocol kullanılmalı?
Bunu bir düşün:
Bir milyondan fazla takipçisi olan başarılı bir Twitter içerik oluşturucususunuz ve her gün binlerce kez paylaşılan içerikler yayınlıyorsunuz.
Sponsorlu tweetler, satış ortaklığı veya web sitenize trafik gönderme yoluyla profilinizden para kazandınız, Twitter'ı bacanız ve işiniz haline getirdiniz.
Bir gün biraz daha tartışmalı bir şey yayınlarsınız, yasadışı değil, ama örneğin güncel bir haberi sorgulayan veya tartışan bir fikir yazısı. Bir ara verdiniz ve geri döndüğünüzde Twitter'dan hesabınızın askıya alındığını bildiren bir e-posta gördünüz ve böylece sizi takipçilerinizden kopardılar.
Twitter'da birileriyle iletişime geçmek için çabalıyorsunuz, ancak yapabileceğiniz en iyi şey yasağa itiraz etmeye çalışmak ve yanlış bir şey olmadığını kanıtlamak.
Kısa vadede ne yaparsanız yapın, zaten Twitter hapishanesindesiniz ve bildiğiniz kadarıyla her şeyinizi kaybettiniz. Markanız, takipçileriniz, geçmişiniz ve kimliğiniz.
Buna ek olarak, yeniden etkinleştirme süreci zaman alıcı ve zor olabilir. Yasaklanan içeriğe bağlı olarak, yine de kalıcı bir yasakla karşılaşabilir ve platformdan çıkarılabilir, yeniden başlamaya zorlanabilirsiniz.
Twitter takipçilerinizi IPolygon'a taşımanın bir yolu yok.
Bu durum göz önünde bulundurulduğunda, Twitter'da birkaç hesabın yasaklandığını gördük. Örneğin en tartışmalı olanlardan biri Donald Trump'ınki.
Ancak, bu makale için mükemmel olan, kurucu Stani Kulechov'un yasaklandığı tweet.
Bunu bir şaka olarak yapmasına rağmen, Twitter hesabını yasakladı ve kullanıcı profilleri üzerinde ne tür bir güce sahip olduklarını tüm dünyaya bir kez daha gösterdi. Bu, merkeziyetsiz sosyal ağı daha da geliştirmek için ateşe daha fazla yakıt ekliyor.
Lens Protocol Ekibi
Defi ödünç verme protokolünün arkasındaki ekip tarafından yönetilen AAVE, Kurucu Stani Kulechov ve CEO Alexander Svanevik, Lens'in arkasındaki büyük beyinlerdir.
Lens ile problem çözme
Lens Protocol, mevcut Web2 sosyal ortamındaki birkaç sorunu çözmektedir:
1. Kullanıcı verileri için merkezsizleştirme ve Web3 sosyal grafiğinizin sahipliği
2. İçerik oluşturucunun güçlendirilmesi
3. Modülerlik
4. Taşınabilirlik
5. Para Kazanma
Kullanıcı verilerinin merkeziyetsizleştirilmesi ve Web3 sosyal grafiğinizin sahipliği - Mint edilen NFT profilinizle tüm verilerinizin sahibi olacaksınız. Hiçbir varlık veya şirket bunu kontrol edemez ve profiliniz üzerinde güç sahibisiniz.
Bu, ayrı sosyal grafiklere olan ihtiyacı ortadan kaldırır.
İçerik oluşturucunun güçlendirilmesi - İçerik oluşturucular, kendileri ve toplulukları arasındaki bağlantılara sahip olacak ve birleştirilebilir, kullanıcıya ait bir sosyal grafik oluşturacak.
Her takipçi, içerik oluşturucuya ve takipçilerine para kazanma potansiyeli sağlayan dinamik bir NFT alır. Bu, şu anda Web2 sosyal ile mümkün olmayan para kazanma fırsatlarına izin veriyor.
Bu, içerik oluşturucunun içini rahatlatır çünkü artık içerik kaldırma, izleyici kaybetme veya politikalar, algoritmalar ve tek kuruluş sansürü nedeniyle platformdan çıkarılma konusunda endişelenmeleri gerekmez.
Takipçilerine veya hayranlarına sunabilecekleri en iyi kullanıcı deneyimini yaşatmaya odaklanabilirler.
Modülerlik - Web3 hareketi göz önünde bulundurularak sıfırdan inşa edilen geliştiriciler, Lens ekibi arka uçla ilgilenirken en iyi ön uç deneyimini oluşturmaya odaklanarak uygulamalar oluşturabilir. Geliştiricilerin kullanıcıları ölçeklendirme konusunda endişelenmesine gerek yok çünkü kullanıcı tabanı zaten orada olacak.
Lens modülleri, kullanıcı deneyimlerini, kullanıcıya ait içeriği ve sosyal ilişkileri kesintiye uğratmadan yeni özelliklere ve düzeltmelere olanak tanır.
Taşınabilirlik - Lens Protocol temel katman olduğundan, kullanıcılar profilleri diğer uygulamalara taşıyabilir.
Para Kazanma - Eğer hevesli bir içerik oluşturucuysanız, NFT'lerin gücü, çalışmalarınızdan makul bir gelir elde etme fırsatı sunar. Toplama modülü (Collect modules), koleksiyoncuların içeriğinizi bir ücret karşılığında satın almasına olanak tanır.
Web2'nin para kazanmak için sizi kullandığı yerde, Web3 sizin için para kazanabilir.
Lens Yayın Türleri ve Modülleri
Yayınlar ve modüller, Lens Protocol’ün nasıl işleyeceğinin temelini oluşturur. Üç yayın türü ve üç modül kullanır.
Yayın Türleri:
Gönderi: Bir yayının temel nesnesi.
Bir Profil NFT'sine bağlı gönderiler, kullanıcı tarafından oluşturulan tüm içeriğin kullanıcıya ait kalmasını ve cüzdanında saklanmasını sağlar.
Yorum: Yorum türleri, birkaç ekstra kontrol içeren yayınlardır ve toplama ve referans modülü özelliğine sahiptirler.
Yayınlar hakkında ek yorumlar sağlarlar ve kullanıcının profil NFT'sinde yaşarlar. Buna ek olarak, yorumlar orijinal yayınlar referans modülünde belirtilen koşullara da tabi olabilir.
Örneğin, takipçinin gönderinin yaratıcısından bir takip NFT'sine sahip olması gerekir ve bu, kullanıcının bir yorum göndermesine izin verir.
Ayna: Ayna türleri, Web2'de yeniden yayınlama veya paylaşmaya eşdeğer olan Lens Protocol’deki kürasyon aracıdır.
Bunlar ekstra kontrollere ve birkaç küçük özelliğe sahip yayınlarla aynıdır ve diğer yayınlara atıfta bulundukları için referans modülü koşullarına da tabidirler
Ayna türlerinin kendilerine ait bir toplama modülü yoktur.
Modüller:
Toplama (collect) modülü - Toplama (collect) modülleri , yayınlanan içerikten para kazanılmasını sağlar. Profil NFT'leri takipçilere izin vererek içerik satın almalarını sağlayabilir.
Bir Profil NFT'sinde bir gönderi yayınlarken, profil, kullanıcıların yayına bağlanan NFT'yi basmasına olanak tanıyan bir toplama modülü ayarlamayı tercih edebilir.
Takip (follow) modülü - Takip etmeyi seçtiğiniz her profil için bir Takip NFT'si alırsınız ve içerik oluşturucular veya topluluklar bu Takip NFT'lerine farklı değerler kodlayabilir.
Rastgele mantık içeren belirli bir takip modülü, bir takipçinin Takip NFT'sini alıp almayacağını belirleyebilir.
Örneğin, bir profili veya topluluğu takip edebilmeniz için önce Takip NFT'si almak üzere belirli bir miktar Matic ödemeniz gerekebilir.
Takip (follow) NFT'ler, toplulukların sosyal DAO'lar veya oylama stratejileri oluşturmasına olanak tanıyan yerleşik yönetişim özelliklerine sahiptir.
Referans modülü - Bunlar yorum veya yansıtma gönderisi türleri üzerine yürütülen özel mantık içerir ve bu modüller bir profile kimlerin yorum yapabileceğini ve etkileşimde bulunabileceğini sınırlayabilir.
Lens Protocol'ün modülerliğin arkasındaki temel konsept; toplulukların ve geliştiricilerin sosyal grafik kullanıcıları arasında yeni, yenilikçi ve etkileşimli mekanizmalar oluşturmasına izin vererek mümkün olduğunca fazla özgürlüğe izin vermektir.
Lens Uygulamaları
Lenster, Lensfrens, Phaver, Alps Finance, Refract, Sepan, Iris, Clipto ve diğerleri gibi Lens üzerine inşa edilmiş birkaç uygulama zaten var.
Web3 Sosyal Grafik’in Rakipleri
Lens Protocol, Web3 sosyal grafiğine yönelik ilk girişim değil, ancak önceki bazı girişimlerden çok daha fazla ilgi görüyor gibi görünüyorlar. Aşağıda rakiplerinden sadece birkaçı yer almaktadır.
BitClout (DeSo ): Bitcoin blok zinciri üzerine inşa edilmiştir ve merkeziyetsiz bir sosyal ağa yönelik ilk girişimlerden biridir.
Monaco Planet : Yeni nesil SocialFi'ye öncülük etmeyi amaçlayan, NFT'leri okuyabileceğiniz ve görüntüleyebileceğiniz bir Web3 sosyal ağıdır.
Only1 : Solana ağı üzerine inşa edilmiş olup, içerik oluşturucuların içeriklerini NFT olarak yayınlamalarına ve takipçileriyle paylaşarak ve etkileşimde bulunarak para kazanmalarına olanak tanır. Hem içerik oluşturucular hem de hayran kullanıcılar sosyal etkinlik yoluyla ödüller kazanabilir ve projenin yerel tokeni $LIKE, kullanıcıların NFT'ler ve gelir madenciliği için ödeme yapma ihtiyaçlarını karşılayabilir.
Sonuç
Web3 ve şimdi de Web3 sosyal ile ilgili tüm gelişmelere tanık olmak heyecan verici.
Facebook çoğumuz için oyunun kurallarını değiştirdi ve Lens Protocol etrafında oluşan heyecanın sosyal medya için devrim yaratma potansiyeline sahip olduğunu hayal edebiliriz.
Yaygınlaşması biraz zaman alsa da, birkaç ay içinde 36.000'den fazla takipçi kazanması Lens Protocol hakkında şimdiden heyecan ve merak uyandırdı.
İnsanlar, kullanıcılarının verileriyle ne yaptıklarına bakmaksızın, ücretsiz oldukları için merkezi sosyal medya hizmetlerini kullanmaya devam edeceklerdir, çünkü bu sadece uygun ve zaten yaratılmış ağ etkilerinin kolaylığıdır.
Lens'in karşılaşacağı engel, insanların her etkileşim için işlemsel bir gönderi olarak ödeme yapmak istemeyebilecek olmasıdır. Bununla birlikte, Lens Protocol geliştiricileri tüm işe alım engellerini çözmek için özenle çalışıyorlar.
Veri gizliliğine ve sahipliğine önem verenler Lens'in bunu sağlayabileceği ve ölçeklendirebileceği konusunda iyimserler ve Lens'in yeni bir merkeziyetsiz Web3 sosyal ekosistemi oluşturmak için Web3 teknolojisinden nasıl yararlanacağını görmek ilginç olacak!
Sorumluluk Reddi: Yukarıda verilen bilgiler finansal tavsiye değil, eğitim ve eğlence amaçlıdır. Herhangi bir dijital varlığa yatırım yapmadan önce lütfen kendi durum tespitinizi yapın veya bir mali danışmana danışın.
Bu makale The Alpha Trades'ten konuk yazarlar Tyrone Goodliffe ve Amol Gharte tarafından yazılmıştır.
