Blok Zincir 101: İş Kanıtı (PoW)
İşte "İş Kanıtı" (PoW) protokolü hakkında özel bir makale. Bu makalede ok zincirin n güvenlik mekanizması olan "İş Kanıtı”nın nasıl çalıştığını göreceğiz.
İş Kanıtı’nın (PoW) Tanıtımı
"İş Kanıtı"; blok zincirin güvenliğini sağlayan, izini süren ve blok zincirde yapılan tüm işlemlerin geçerli olduğunu kanıtlayan bir mekanizmadır.
Diyelim ki Alice, Bob adlı arkadaşına Bitcoin göndermek istiyor. Hatırlatmamız gerekir ki, bir Bitcoin transferi söz konusu olduğunda, bu transferin gerçekleşmesi için birkaç koşul gereklidir. İlk olarak, Alice'in ödeme gücü olduğunu ve dolayısıyla göndermek istediği Bitcoin miktarına sahip olduğunu doğrulamak gerekir. Ardından, işlemin bir kayda işlenmesi ve yaygın olarak "blok zincir" olarak adlandırılan mekanizmaya kaydedilmesi gerekir. Daha sonra Alice'in Bob'a Bitcoin göndermesini, Bitcoin ağındaki tüm katılımcıların erişebildiği dijital bir defter olan blok zincire kaydetmek gerekir. Alice, Bob'a örneğin 1 BTC gönderdiğinde, "madenci" olarak adlandırılan ve dünyanın her yerine yayılmış, az ya da çok güçte bilgi işlem makinelerine sahip insanlar olan vardır ve bunlar, işlem başlatılacağı zaman karmaşık bir matematik problemini çözmek için mücadele edeceklerdir ve bu karmaşık matematik problemini çözmeyi başaran ilk kişi, Alice'in Bob'a gerçekleştirdiği gönderi işlemini blok zincire ekleme hakkına sahip olacaktır. Ve aslında, bir madenci tarafından blok zincire bir işlem eklendiğinde, blok zincir tarafından bir algoritma aracılığıyla bu madenci ödüllendirilir ve çabaları karşılığında BTC alır.
İş Kanıtı (PoW) Nasıl Çalışır?
Bu basitçe "İş Kanıtı" sürecidir. Bitcoin ağında olduğu gibi "İş Kanıtı" ile çalışan bir ağ üzerinde gerçekleştirilmek istenen bir işlem olduğunda, karmaşık bir matematik problemini bilgi işlem kaynaklarını talep ederek çözmeyi başaran ilk kişinin ödül olarak kripto para alacağı bir süreçtir.
"İş Kanıtı", adından da anlaşılacağı gibi, bir soruna çözüm bulmak için ne kadar çok çalışır, bilgisayar kaynakları ve elektrik harcarsam o kadar çok ödüllendirilirim.
Alice Bob'a para gönderir ve iki taraf arasında diyelim ki 1 BTC'lik bir işlem gerçekleşir. Olacak olan şey, dünyanın her yerinde Alice'in cüzdanında BTC olduğunu doğrulamak için savaşacak ve ardından sözde "nonce" bulmak için savaşacak insanlar olmasıdır. Bu "nonce", biraz keyfi olarak bulunması gereken bir sayıdır ve bu sayıyı orada bulmak için, bilgisayar makinelerini, büyük bilgisayarları ve bu "nonce" yi bulmak için en hızlı bilgisayarı almanız tavsiye edildiği için oldukça basittir, o zaman işlemi blok zincire ekleme hakkına sahip olacak ve bir ödül alacaktır.
Umarız bizi iyi takip ediyorsunuz. Yani Alice Bob'a 1 BTC göndermek istiyor. Bu işlem, bir nonce bulmakta zorlanan madencilere sunulmaktadır.
Aslında, bilgisayarlarının "nonce "yi bulmak için çalıştığını söylediğimizde, çözümü bulmak için bir program çalıştırdıklarını kastediyoruz. Günümüzde normal bilgisayarlarla bile savaşmıyorlar, yüzlerce ya da binlerce bilgisayarı aynı anda aktif olmak üzere kooperatifler halinde bir araya getiren ve tüm elektrik ve bilgisayar enerjilerini bir "nonce" bulmak için harcayan sözde "çiftlikler" ya da "havuzlar" içinde savaşıyorlar. Onu ilk bulan kişinin bir Fransız maden çiftliği olduğunu düşünelim. Wouhou! Ama tam olarak neler oluyor? Alice'in Julien'e 1 BTC göndermek istemesi, Fransız kooperatifinin bu işlemi bir blok içinde blok zincire kaydetme hakkına sahip olacağı anlamına geliyor. Yani örneğimizde, Bitcoin blok zincirinin bir bloğunda Alice'ten Bob'a 1 BTC tutarında bir işlem kaydetmek için.
İş Kanıtı (PoW) Protokolünü Kullanan En İyi Projeler
Bitcoin (BTC): Bitcoin, yeni bir ödeme sistemi ve tamamen dijital para sağlayan bir mutabakat ağıdır. Merkezi bir otorite veya aracı olmadan kullanıcıları tarafından desteklenen ilk merkezi olmayan eşler arası ödeme ağıdır. Kullanıcı perspektifinden bakıldığında Bitcoin, İnternet için nakit paraya oldukça benzemektedir. Bitcoin aynı zamanda var olan en belirgin üç girişli defter tutma sistemi olarak da görülebilir. Yaratıcısı Satoshi Nakamoto, orijinal whitepaper’ı Kasım 2008'de yazdı ve Bitcoin ağı Ocak 2009'da ortaya çıktı. Bitget üzerinden BTC alın!
Ethereum (ETH): Ethereum, merkezi olmayan uygulamalar için küresel, açık kaynaklı bir platformdur. Ethereum'da dijital değeri kontrol eden, tam olarak programlandığı gibi çalışan ve dünyanın her yerinden erişilebilen kod yazabilirsiniz. Vitalik Buterin Ethereum'un yaratıcısıdır. Bitget üzerinden ETH alın!
Dogecoin (DOGE): Dogecoin, dünya çapında Shiba Inus'lar tarafından tercih edilen açık kaynaklı bir eşler arası dijital para birimidir. Bitget üzerinden DOGE alın!
Yazarın notları:
Bu makaleyi Haziran 2022'de yazmıştık, Ethereum o zamanlar hala bir PoW blok zinciriydi. Ancak Eylül 2022'deki 'The Merge'den sonra Ethereum bir İş Kanıtı (PoW) protokolünden bir Hisse Kanıtı (PoS) protokolüne geçmiştir.
Bu konu hakkında daha fazlasını okuyun:
Hisse Kanıtı (PoS) nedir? İş Kanıtı’ndan (PoW) farkı nedir?
Ethereum'un PoW'dan PoS'a geçişinin bir özeti
Sonuç
Son olarak, madencilerin bir "İş Kanıtı" protokolü kullandıklarında yaptıkları şeyin, enerji harcayan ve dolayısıyla ekipmana yatırım yaparak çaba sarf eden katılımcıları ödüllendiren bir sistem aracılığıyla çalışmak olduğunu ve tüm bunların nonce'yi bulmak amacıyla yapıldığını ve bu nonce'nin blok zinciri güvenli kılan şey olduğunu fark edersiniz. Bu nonce, tüm blokları birbirine bağlar. Sebebi nedir? Bu makalede ayrıntılara girmeyeceğiz ve yüzeyde kalacağız, ancak temel olarak bir blok zincir içindeki her blok, çoğunlukla insanlar tarafından yapılan işlemler olmak üzere bilgi içerir. Her blok aynı zamanda onları birbirine bağlayan ve "blok hash" olarak adlandırdığımız bilgileri de içerir. Bir blok hash’i, her blok için bir tür benzersiz tanımlayıcıdır. Bu hash blokları nonce’ler sayesinde elde edilir. Bu yüzden ona blok zincir diyoruz. Nonce, blok hash'inin bulunmasını sağlar ve blok hash'i bloklarda bulunur ve her bloğun birbiriyle ilişkilendirilmesini sağlar. Sonuç olarak, bir bloğu değiştirmeye çalışmak blok karmalarını değiştirecek ve katılımcılar sahte bir girişimde bulunulduğunu bileceklerdir.
Bu iş kanıtıdır: bir "nonce", rastgele bir sayı bulmak için para, enerji ve malzeme harcamaktır, bu da kendisi ilk blokta kaydedilmesi ve sonraki bloğun başlığında bir sonraki bloğa taşınması gereken bir blok karması oluşturmayı mümkün kılar ve bu, her bloğu diğerleriyle ilişkilendiren şeydir.
Son olarak, iş kanıtı, basitçe blok zinciri güvence altına almak için enerji harcayan bir mekanizma olarak özetlenebilir. Bu kulağa teknik ve uygunsuz gelebilir ama biz öyle olmamasını sağlamaya ve daha az karmaşık hale getirmeye çalıştık.