DeFi'de Fiyat Etkisini ve Fiyat Slipajını Anlama
Bu makalede, merkeziyetsiz borsaların temellerinden ve otomatik piyasa yapıcıların mekaniğinden, fiyat etkisinden ve fiyat slipajından bahsedeceğiz.
Özet
- Merkeziyetsiz borsalar (DEX'ler), merkeziyetsiz finansın büyümesindeki temel itici faktörlerden biridir ve otomatik piyasa yapıcılar (AMM'ler) en yaygın DEX'lerden bazılarıdır. Ancak, AMM'ler fiyat etkisine ve fiyat slipajına maruz kalabilir.
- Fiyat etkisi, bir işlemin bir varlığın fiyatı üzerindeki etkisidir. Etki genellikle emrin büyüklüğü ile orantılıdır.
- Fiyat Slipajı, beklenen fiyat ile gerçekleşen fiyat arasındaki farktır.
- DEX'ler ve AMM'ler hem fiyat etkisini hem de fiyat slipajını azaltmak için sürekli olarak gelişmekte.
2017'de baş göstermeye başlayan birkaç protokolden, 2020'deki devasa DeFi Yazı'na ve Ethereum'dan önceki MakerDAO'dan düzinelerce zincirde 2.000'den fazla protokole, merkeziyetsiz finans (DeFi) blok zincir ve kripto para sektöründe önemli bir alan olarak yerini aldı. DeFi platformları, aracılar olmadan çalışan yenilikçi finansal hizmetler sunarak kullanıcılara varlıkları üzerinde daha fazla kontrol ve daha erişilebilir finansal ürünler sağladı. DeFi'nin büyümesinin merkezinde, herkesin protokoller aracılığıyla dijital varlıkları anında takas edebilmesi için bir platform sunan merkeziyetsiz borsalar (DEX'ler) ve bir tür merkeziyetsiz borsa olan otomatik piyasa yapıcılar (AMM'ler) yer alıyor.
DEX'ler ve AMM'ler
Geleneksel merkezi borsalar (CEX'ler) işlemleri kolaylaştırmak için emir defterleri ve eşleştirme motorları kullanır. Ancak, bu merkezi kuruluşlar genellikle katı mevzuatlara tabidir. Daha kapsayıcı ve özerk finansal hizmetler sağlamak için ortaya DEX'ler çıktı. Akıllı sözleşmeler üzerine kurulan DEX'ler, dijital varlık yatıran kullanıcılar tarafından finanse edilen likidite havuzlarını kullanır. Bunun karşılığında, bu kullanıcılar (likidite sağlayıcılar) platform tarafından üretilen işlem ücretlerinden pay alırlar.
Herkes aynı anda bir varlık yatırıp diğerini çekerek bu likidite havuzlarıyla işlem yapabilir. Bu 2 varlığın kur oranı (yani fiyatları) matematiksel formüllerle belirlenir ve işlemlerin anında ve nispeten adil bir fiyattan gerçekleştirilmesini sağlar. Popüler AMM'ler arasında Uniswap, SushiSwapve Balancer örnek gösterilebilir.
Sabit fonksiyonlu piyasa yapıcıları ilk nesil AMM'lerdir ve sabit ürün piyasa yapıcıları (CPMM'ler) en yaygın türdür. Bu AMM'ler basit bir fonksiyon etrafında inşa edilmiştir: x × y = k burada x ve y likidite havuzundaki her iki varlığın miktarıdır ve k soyut bir sabittir.
Bu basit işlev, emir defteri tabanlı bir borsaya yakın bir sonuç oluşturuyor: alım, bir varlığın fiyatını yükseltirken, satış ise düşürüyor. Ne kadar çok satın alırsanız, birim başına maliyetiniz o kadar yüksek olur; ve tam tersi.
Ancak CPMM'lerin de kusurları yok değil, hatta birçok kusurları bulunuyor. Bunlardan en çok öne çıkan ikisi, fiyat etkisi ve fiyat sliapajı.
Fiyat etkisi
Fiyat etkisi, bir trader bir varlığı satın aldığında veya sattığında piyasadaki fiyat değişikliğini ifade eder. CPMM'ler için fiyat etkisi, likidite havuzunun büyüklüğüne kıyasla işlemin büyüklüğüne göre belirlenir. Büyük hacimli işlemler daha önemli bir fiyat etkisine sahip olur ve her iki tokenin değerinin de piyasa fiyatından sapmasına neden olur.
Örneğin, bir trader ETH-USDT likidite havuzunda ETH karşılığında büyük miktarda USDT swap etmeye çalışırsa, ETH'nin (bu havuzdaki) fiyatı artar. Bunun nedeni, sabit ürün formülünün dengede kalması ve havuzdaki USDT arzındaki artışın, mevcut ETH miktarındaki bir düşüşle dengelenmesi gerekmesi. Bu havuzlar otomatik olduğundan, token arzlarını veya fiyatlarını proaktif bir şekilde ayarlamayazlar. Sonuç olarak, likidite havuzundaki ETH fiyatının, başka biri ters yönde bir emir verene kadar piyasa fiyatından sapmasını engelleyen hiçbir şey yoktur.
Fiyat slipajı
Fiyat slipajı, bir işlemin nihai gerçekleşme fiyatı beklenen fiyattan farklı olduğunda meydana gelir. CPMM'ler açısından baktığımızda, fiyat slipajı çoğunlukla fiyat etkisinden kaynaklanır. Siz emrinizi gönderirken, bir başkasının satın alınan varlıklar üzerinde belirli bir miktar fiyat etkisine neden olan bir işlemi zaten gerçekleştirmiş olması oldukça olasıdır. Bunlar tesadüfen aynı anda işlem yapan diğer traderlar da olabilir, sizin emrinizi açık havuzda bulan ve emirlerini sizden önce göndermek için ekstra gas ücreti ödemenin ve slipajınızdan kazanç sağlamanın kârlı olacağını düşünen kötü niyetli kullanıcılar da.
Slipaj, özellikle büyük işlemler gerçekleştirirken veya likit olmayan varlıklarla işlem yaparken birçok DEX için ortak bir sorundur. Bunu azaltmak için, kullanıcılar işlemleri için maksimum slipaj toleransı belirleyebilirler. Slipaj bu eşiği aşarsa, işlemler gerçekleştirilmez. Ancak bu, kullanıcıların işlemlerini daha yüksek bir slipaj toleransı ile yeniden göndermeleri veya daha uygun piyasa koşullarını beklemeleri gerektiğinden, başarısız işlemlere ve artan gas ücretlerine neden olabilir.
Kapanış görüşleri
AMM'lerin ve DEX'lerin anlık işlem deneyiminden yararlanırken fiyat etkisi ve fiyat slipajı feragat edeceğiniz en önemli noktaların ikisi. DeFi ekosistemi gelişmeye devam ettikçe, konsantre likidite, proaktif piyasa yapıcılar ve formüle edilmiş piyasa yapıcılar gibi diğer çözümler ortaya çıktı ve titizlikle tasarlanmış mekanizmalarını test ediyorlar. Aynı zamanda Sei gibi projeler, emir defteri tabanlı bütün bir merkeziyetsiz borsayı zincir üstünde çalıştırmaya çalışıyor.
Ancak size her iki dünyanın da en iyisini sunan basit bir çözüm var: Bitget ve Bitget MegaSwap. Güçlü işlem ürünleri koleksiyonumuzu keşfedin ve CEX'lerin sunabileceği en iyi işlem deneyiminin keyfini çıkarın; veya çoğu DEX'te mevcut olan en rekabetçi fiyatla akla gelebilecek hemen hemen her tokeni anında takas etmek için MegaSwap ürünümüze geçin.
Bitget MegaSwap ile işlem yapmaya hemen başlayın
