Blokcheyn 101: CEX va DEXni solishtirish
Ushbu maqolada biz markazlashtirilgan birjalar va markazlashtirilmagan birjalarning muhim farqlari, afzalliklari va kamchiliklarini chuqur o'rganamiz.
Ta'riflar
CEX va DEX haqida eshitganmisiz?
Raqamli aktivlar bilan muomala qilish haqida gap ketganda, ko'pchilik markazlashtirilgan birjalar (CEXs) va markazlashmagan birjalar (DEXs) ning murakkab tushunchalari bilan chalkashib ketadi. CEX ushbu sohada birinchi bo'lish afzalliklaridan zavqlanadi, ammo DEX- moliyaviy vositachilarni yo'q qilish qobiliyati bilan - kripto-maksimalistlar tomonidan ko'proq afzal ko'rilmoqda.
"Markazlashtirilgan" atamasi vositachilarning aralashuvini anglatadi, bu yerda sotuvchilar va xaridorlar o'rtasidagi savdo faoliyatini keng miqyosda muvofiqlashtiradigan birjalar (Bitget, Coinbase, Binance va boshqalar). Markazsizlashtirish jarayoni ro'yxatdan o'tgan kompaniyalar tomonidan taqdim etiladigan xavfsizlik va kafolatlarni olib tashlaydi, natijada erkinlik katta mas'uliyat yuklaydigan DEXlar paydo bo'ladi. CEXda kripto va aksincha, fiat bilan savdo qilish oson, DEX esa fiatni qo'llab-quvvatlamaydi.
CEX va DEX bo'yicha savdo tajribasi
DEX foydalanuvchilari o'zlarining shaxsiy kalitlari va shaxsiy ma'lumotlarini saqlaydilar - KYC muvofiqligi talab qilinmaydi. DEXning ikkita turi mavjud, bu buyurtma kitobi tizimiga ega bo'lganlar (LoopRing, Gnosis Protocol yoki IDEX) va innovatsion avtomatlashtirilgan market meykerlar (Uniswap ushbu modelni birinchi bo'lib qabul qilgan). DEX ko'proq savdo juftliklarini ro'yxatga olishlari mumkin, chunki listing jarayoni CEXdagi kabi talabchan emas.
Markazlashtirilmagan moliyaning (DeFi) jadal rivojlanishiga qaramay, CEX yuqori likvidlik va xavfsizlik darajasi tufayli juda mashhur bo'lib qolmoqda. CEX buyurtmalar kitobi tizimidan taklif va so'rov narxlariga mos kelish uchun foydalanadi, ya'ni buyurtmalar qancha ko'p bo'lsa, bozor shunchalik likvid bo'ladi. CEX, shuningdek, fiat- kripto savdo juftliklarini taqdim etadi va tranzaksiyalarning bajarilishi uchun kafolat vazifasini bajaradi. Ular, ayniqsa, yangilar uchun qulaydir - ko'pchilik yakka tartibdagi investorlar o'zlarining birinchi kripto tranzaksiyalarini "on-ramp" yoki oddiyroq aytganda, kredit kartalari bilan amalga oshirdilar. Bitget yirik markazlashtirilgan savdo platformalarining ajoyib namunasidir, 2 million foydalanuvchi (ulardan 8000 tasi har kuni faol) va likvidlik bo'yicha dunyo bo'ylab 3-o'rinni egallaydi.
CEX va DEX o'rtasidagi nizo
CEX kripto savdosining birinchi kunlaridan beri mavjud bo'lib, shubhasiz mashhurroq bo'lib qoldi. Biroq, aqlli shartnomalarning o'sishi treyderlarga quyida keltirilgan asosiy farqlar bilan boshqa variantni beradi.
Operatsion xususiyatlari
Yuqorida aytib o'tilganidek, CEX buyurtmalar kitobi tizimidan foydalanadi va DEX ning aksariyati savdolarni osonlashtirish uchun avtomatlashtirilgan marketmeykerlardan (AMM) foydalanadi. Buyurtmalar kitobi tizimida barcha buyurtmalar dinamik tarzda, ya'ni real vaqt rejimida narxlar bo'yicha yig'iladi va saralanadi. Taqdim etilayotgan yoki so'ralgan aktivlar ro'yxati va buyurtma tarixi barcha treyderlar uchun mavjud bo'lib, narxlarni aniqlash va bozorning shaffofligini ta'minlaydi.
AMMlar narxlarni moslashtirish uchun innovatsion yondashuvni qo'llaydi. Likvidlik va savdoni amalga oshirish bo'yicha joriy buyurtmalarga tayanish o'rniga, DEX foydalanuvchilari aqlli shartnomalar orqali yaratilgan likvidlik jamg'armasi bilan o'zaro ishlaydi. Har kim o'z kripto aktivlarini likvidlik jamg'armasiga qo'yishi va rag'batlantirish uchun tizimga hissa qo'shishi mumkin. Aktiv bahosi formulasi doimiy mahsulot funksiyasi bilan matematik tarzda aniqlanadi.
DEX funksionallik jihatidan hamon CEXdan orqada qolmoqda. DEX uchun eng katta muammolardan biri bu markazlashtirilmagan moliya (DeFi) sektorida dinamik narxlash xususiyatini sezilarli darajada rag'batlantirishi mumkin bo'lgan shartli buyurtmalarni joylashtirish qobiliyatidir. Bitget, kripto maydonidagi yetakchi birja bo'lib, nafaqat limit buyurtma funksiyasini, balki trigger buyurtma funksiyasini ham taklif qiladi. Bundan tashqari, DEXni tanlagan odamlar likvidlik afzalligini, shuningdek, CEXda fiat tranzaksiyalarini qulay qo'llab-quvvatlashni rad etadilar.
Tranzaksiya to'lovlari
CEX bo'yicha tranzaksiya to'lovlari odatda oldindan belgilanadi va faqat turli savdo mahsulotlarida farqlanadi. Bitgetning spot savdo uchun to'lovi, masalan, buyurtma qiymatining 0,01% ni tashkil qiladi, lekin platformaning mahalliy tokeni BGB bilan to'langanda 20% ga kamayadi.
Savdo hajmi
Savdo hajmi muayyan platformalardagi faollik darajasini o'lchaydi, shuning uchun CEX va DEX uchun qabul qilish ko'rsatkichi bo'lib xizmat qiladi. DeFi sohasi va DEX protokollarining 2019-yildan buyon tez sur'atlarda kengayishiga qaramay, biz hali ham juda erta: eng yuqori nuqtada, DEXlardagi oylik spot hajmi CEXlardagi oylik hajmining taxminan 19% ni tashkil etdi.
Risklar
CEX va DEX bilan savdo qilish turli xil xavflarni keltirib chiqaradi:
a) CEXs: CEX foydalanuvchilarini tashvishga soladigan yagona narsa bu ularning kastodial hamyonidir. Birja barcha foydalanuvchi hamyonlari uchun shaxsiy kalitga ega, shuning uchun siz o'z aktivingizni birjada qoldirishda o'zingizni qulay his qilishingiz kerak. Biroq, bu sizning hamyoningiz buzg'unchilikka kamroq moyil ekanligini anglatadi va hatto eng yomon senariyda ham, odatda, yo'qotishni qoplash uchun CEX tomonidan taqdim etilgan sug'urtani talab qilishingiz mumkin.
b) DEXlar: hal qilinishi kerak bo'lgan DEX bilan bog'liq bir nechta muammolar mavjud, jumladan:
• ko'r-ko'rona imzo qo'yish (bilmagan holda shartnomani tasdiqlash)
• likvidlik yetishmasligi
• fiat on-ramp ning yetishmasligi
• doimiy yo'qotish: likvidlik provayderlarining aktivlari qiymati chiqish vaqtida pastroq bo'lganda
• siljish: siz taqdim etgan narx va blokcheynda tasdiqlangan narx o'rtasidagi narx farqi
• xakerlar, xatolar, sug'urta yetishmasligi.
Kripto birjalar rivojlanishda to'xtamaydi
Yaqinda bo'lib o'tgan kripto mitinglari institutsional va chakana investorlarning qiziqishini uyg'otdi, oldingi yo'l esa asosiy qabul qilishning yuqori darajalari bo'ladi. DeFi eng ko'p innovatsiyalar sodir bo'ladigan joy, ammo ularning markazlashtirilgan hamkasblari ham davom etmoqda. Bitget - bu CeFi va DeFini birlashtirish uchun noyob yechim bo'lib, unda foydalanuvchilar DEXning afzalliklaridan xavf va qoidalar haqida tashvishlanmasdan bahramand bo'lishlari mumkin. Biz eng yuqori tartibga solinadigan yurisdiksiyalarda - AQSh, Kanada va Avstraliyada faoliyat litsenziyasini oldik. Xavfsizlik muammolariga kelsak, Bitget hamyonni issiq va sovuq ajratish bilan yaxlit xavflarni boshqarish jarayonini amalga oshiradi, bu xavfsizlik texnologiyasining yirik nomlari tomonidan qo'llab-quvvatlanadi: Suntwin Technology, Qingsong Cloud Security, HEAP, Armors, bir nechtasini nomlash uchun. Xavfsizlik va muvofiqlik jihatlariga e'tibor qaratishimiz bizga Crypto Exchange Ranks (CER) kiberxavfsizlik reytingi bo'yicha eng yaxshi 10 ta birjalar qatoridan joy olishimizga yordam beradi va SSL Labs tomonidan 12 A+ reytingini olishga yordam beradi.
Shu bilan birga, foydalanuvchilar bizning yangi chiqarilgan Bitget Launchpad orqali potensial loyihalarga kirish huquqiga ega va tokenlarning uzoq, doimiy yangilanadigan ro'yxatiga ega bo'lishadi. Bizning BGB ekotizimimiz, albatta, DeFi tajribasini steyking va savdo mukofotlari bilan foydalanuvchilarga taqdim etadi. Agar siz ushbu sohada yangi bo'lsangiz, mijozlarga xizmat ko'rsatish bo'limimiz sizga har qadamda yordam berish uchun 24/7 mavjud!
Oxir-oqibat, muhim bo'lgan yagona narsa - treyderlarning bozorga kirishi qanchalik sodda bo'lib, bu kripto aktivlarining muhim rivojlanishiga va tan olinishiga turtki beradi. Bitget, albatta, sanoat uchun standartlarni o'rnatdi va kriptoni ko'proq global foydalanuvchilarga yetkazishda davom etadi.
