Blockchain-based DeSci: Giải pháp cho vấn đề phản biện khoa học

Blockchain-based DeSci: Giải pháp cho vấn đề phản biện khoa học

Thế giới khoa học đang đối mặt với một vấn đề là sự tập trung hóa quá mức và thiếu động lực, ít nhất là theo các ủng hộ viên của phong trào khoa học phi tập trung (DeSci). 

Một trong số đó là Charles Hoskinson, đồng sáng lập Cardano. Nhà phát triển thẳng thắn này đã không giấu giếm ý kiến của mình khi đề cập đến tình trạng của xuất bản khoa học truyền thống, ông gọi nó là “cực kỳ hỏng hóc.”

Charles Hoskinson tuyên bố DeSci có thể giải quyết vấn đề phản biện đồng cấp trong một bài đăng trên X.com. Nguồn: Charles Hoskinson

“DeSci dựa trên Blockchain giải quyết vấn đề này. Hệ thống phản biện và xuất bản rất hỏng hóc.”

Phản biện đồng cấp

Vấn đề mà Hoskinson và những người khác đang đề cập đến, liên quan đến vấn đề phản biện đồng cấp và động lực chi trả trong khoa học, là một lĩnh vực quan ngại lâu năm trong toàn bộ cộng đồng khoa học. 

Phản biện đồng cấp là một quy trình mà các nhà khoa học có trình độ đánh giá công trình của người khác để xác minh tính chính xác của nó. Trong điều kiện tốt nhất, quá trình này nhằm đảm bảo rằng không có sai sót, tính toán sai hoặc lỗi dẫn đến kết luận sai.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người phản bác cho rằng quá trình này dễ bị lạm dụng. Các quan ngại thường được nêu ra về việc ai nên được coi là một “đồng cấp” và liệu quy trình đánh giá có đủ công bằng và đa dạng để đại diện cho sự rộng lớn của nghiên cứu khoa học hay không.

Một giải pháp cho vấn đề này là xuất bản nghiên cứu dưới dạng “tiền in”. Thay vì đưa các luận điểm khoa học vào quy trình phản biện đồng cấp — điều có thể tốn kém, tùy thuộc vào tạp chí mà công trình được gửi tới — nhiều bài nghiên cứu không bao giờ vượt qua giai đoạn xuất bản ban đầu. Dù họ có thể công bố công trình tới công chúng, những khẳng định của họ có thể không được xác minh. 

DeSci

Phong trào DeSci nhằm cầu nối khoảng cách giữa phản biện đồng cấp truyền thống và những tuyên bố khoa học không kiểm soát với một hệ thống khuyến khích sự tham gia của các nhà đánh giá có trình độ. 

Thay vì tập trung hóa tài nguyên và kiểm soát một cộng đồng cụ thể, như thường thấy với nhiều tạp chí khoa học vì lợi nhuận, DeSci dựa vào một tổ chức tự trị phi tập trung để hướng dẫn các giao thức của nhóm và việc sử dụng quỹ. 

Các ủng hộ viên của DeSci cho rằng điều này loại bỏ nhu cầu về các tạp chí độc quyền bằng cách khuyến khích các nhà khoa học được công nhận tham gia vào một nền kinh tế mà cả nghiên cứu và quy trình phản biện đều được đánh giá cao. 

Tin Tức Bitcoin tổng hợp