Tất cả những gì bạn cần biết về nâng cấp Ethereum Dencun

Tiền điện tử chắc chắn là trường hợp sử dụng nổi tiếng nhất của blockchain, nhưng với Vitalik và các nhà phát triển Ethereum, điều quan trọng hơn là cải thiện thiết kế blockchain để chúng thực sự có thể trở thành giải pháp cho hầu hết mọi thứ.

Blockchain - giải pháp cho gần như tất cả mọi thứ

Blockchain là gì?

Như tên gọi, blockchain là các block (khối) được liên kết thành chuỗi (chain) để tạo thành một blockchain. Thông tin được thu thập và dịch thành một thứ có thể xử lý được gọi là dữ liệu và việc chia dữ liệu thành các block (khối) có cùng kích thước là hành động làm cho dữ liệu có thể truy cập một cách hiệu quả, nhanh chóng và đáng tin cậy. Dữ liệu rất quan trọng trong thời đại ngày nay vì nó giúp các cá nhân, doanh nghiệp và chính phủ đưa ra quyết định sáng suốt để đạt được tiềm năng của mình.

Dữ liệu trên blockchain phải được lưu trữ theo thứ tự tuyến tính, theo trình tự thời gian, có nghĩa là các khối mới chỉ có thể được thêm vào cái gọi là 'điểm cuối' của chuỗi dữ liệu hiện có. Khi một khối mới được tạo, nội dung của các khối trước đó không thể sửa đổi được. Điều này là do mã băm khối của mỗi khối, với vai trò là nhận dạng kỹ thuật số duy nhất của khối, sẽ thay đổi tương ứng, và yêu cầu phần lớn mạng phải xác thực những thay đổi này. Ở một mức độ nhất định, điều này tạo nên các khả năng được công nhận rộng rãi của blockchain, bao gồm tính bất biến, độ tin cậy, tính minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc.

L1, L2, Rollup

Blockchain là các dự án Layer1 (L1): Bitcoin, Ethereum, Litecoin, Ripple, Solana, Binance Chain, Tron, v.v. Hãy xem qua bộ ba bất khả thi của blockchain, bao gồm bảo mật, tính phi tập trung và khả năng mở rộng. Chúng ta biết rằng các OG như Bitcoin và Ethereum chọn tập trung vào bảo mật và phi tập trung, do đó sẽ gặp khó khăn với khả năng mở rộng. Tại sao phí giao dịch trên Ethereum lại cao như vậy? Dung lượng của blockchain không tương xứng với nhu cầu của người dùng, do đó người dùng phải 'đấu giá phí gas' để các giao dịch của họ được xử lý trong giờ cao điểm và phí giao dịch tăng lên do quá trình đấu giá này. Hơn nữa, tốc độ xử lý của các blockchain vẫn chưa tối ưu cho việc áp dụng quy mô thế giới: giao dịch tối đa mỗi giây (TPS) hiện tại của Ethereum là 62.34 so với 1,700 của Visa.

Việc nâng cấp/mở rộng blockchain nói chung được gọi là Layer 2 (L2). L2 được xây dựng trên L1 để hỗ trợ việc di dời các giao dịch ban đầu dành cho L1 sang mạng L2, giúp xử lý nhanh hơn và hiệu quả hơn. Rollup là một phương thức thực hiện quá trình “di dời" dữ liệu này, do đó đóng vai trò là một giải pháp mở rộng quy mô. Hiểu những điều này sẽ giúp chúng ta tìm hiểu phần tiếp theo một cách dễ dàng hơn.

Hợp nhất và Chuyển tiếp Ethereum

Hợp nhất Ethereum

Hợp nhất Ethereum (Ethereum Merge) là sự kiện Ethereum không còn sử dụng cơ chế đồng thuận Bằng chứng công việc (PoW) tốt và chuyển sang triển khai toàn diện Bằng chứng cổ phần (PoS). Quyết định sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS) trên Ethereum là một giải pháp thiết thực giúp cân bằng giữa bảo mật và phi tập trung, đồng thời ưu tiên khả năng mở rộng. PoS được coi là giải pháp thay thế tốt thứ hai cho Bằng chứng công việc (PoW), đặc biệt khi so sánh số lượng nhà xác thực trên Ethereum với các blockchain Layer 1 khác. Quá trình chuyển đổi này cho phép sử dụng năng lượng hiệu quả hơn và cải thiện thông lượng dữ liệu. Ethereum là hệ sinh thái blockchain lớn nhất, nơi có các dự án với mục đích và ứng dụng đa dạng, cơ sở hạ tầng cho một số L2 được sử dụng rộng rãi nhất (Polygon, Arbitrum, Optimism), vậy nên việc cải thiện hiệu quả của Ethereum sẽ mang lại lợi ích cho tất cả các bên liên quan của blockchain.

Hợp nhất Ethereum xảy ra gần hai năm sau khi ra mắt Beacon Chain, đóng vai trò là lớp PoS bên cạnh PoW ban đầu của blockchain. Với quá trình Hợp nhất, thiết kế hai lớp này vẫn giữ nguyên, nhưng Beacon Chain hiện đóng vai trò là lớp đồng thuận của Ethereum và lớp còn lại là lớp thực thi (nơi diễn ra các giao dịch).

Nâng cấp Dencun

Bản nâng cấp Ethereum mới nhất là bản nâng cấp Shapella vào tháng 4 năm 2023, cho phép nhà xác thực hủy stake và nâng cấp Dencun là bước phát triển đáng kể tiếp theo đối với Ethereum vào quý 1 năm 2024. Trong nâng cấp Shapella, bản nâng cấp diễn ra trên Beacon Chain được đặt tên theo ngôi sao Capella và bản nâng cấp diễn ra trên lớp thực thi được đặt tên theo thành phố Thượng Hải.

Với mục tiêu là nâng cao khả năng mở rộng, Ethereum hiện đang khám phá các chiến lược để đạt được điều này. Đề xuất ban đầu là Sharding , mô tả quá trình chia blockchain thành tổng cộng 64 phân đoạn - kích thước nhỏ hơn, dễ truy cập hơn, tốt hơn, nhanh hơn, phí xử lý rẻ hơn. Ngoài ra, các nhà xác thực được phân bổ cho các phân đoạn một cách giả ngẫu nhiên và được xáo trộn lại sau mỗi kỷ nguyên hoặc khi một sự kiện cụ thể xảy ra. Điều này đóng vai trò như một hàng rào bảo mật nâng cao cho blockchain.

Tuy nhiên, đội ngũ phát triển của Ethereum đã lưu ý đến sự phổ biến ngày càng tăng của rollup và quyết định chuyển trọng tâm của họ sang hỗ trợ rollup trong vài năm tới. Ý tưởng là giúp cho L2 “giao tiếp" hoặc gửi dữ liệu đến Ethereum một cách hiệu quả nhất và giải pháp cho điều này được đề xuất bởi nhà nghiên cứu Dankrad Feist của Ethereum Foundation, do đó có tên gọi là Dankshar ding : thay vì chia toàn bộ blockchain thành các bit nhỏ hơn, thì lưu trữ dữ liệu sẽ được phân mảnh (shard).

Để đạt Danksharding, trước tiên chúng ta cần chuẩn bị và tạo nền tảng cho blockchain hay nói cách khác, làm việc trên phiên bản đầu tiên (proto trong tiếng Hy Lạp) của Danksharding. Đi kèm với tên của một nhà nghiên cứu khác của EIP-4844 và chúng ta có Proto-Danksharding cho bản nâng cấp Dencun. Nâng cấp sẽ diễn ra trên cả hai lớp, Deneb trên Beacon Chain và Cancun trên lớp thực thi. Một loại giao dịch mới được gọi là giao dịch mang blob sẽ được giới thiệu cho lớp thực thi và Beacon Chain sẽ lưu trữ dữ liệu blob trong một khoảng thời gian giới hạn. Blob, viết tắt của Binary Large Objects, là dữ liệu phi cấu trúc ở dạng nhị phân. Khi rollup tương tác với Ethereum, chúng sẽ gửi thông tin giao dịch dưới dạng blob thay vì calldata (bộ nhớ chỉ đọc được sử dụng để lưu trữ dữ liệu giao dịch) và hãy nhớ rằng dữ liệu blob được lưu trữ trên Beacon Chain và trong một thời gian giới hạn vì chúng đã được tách ra khỏi calldata. Điều này làm giảm tắc nghẽn trên cả hai lớp, quan trọng nhất là trên lớp thực thi và do đó dự kiến sẽ cải thiện tốc độ và phí rollup.

Kết quả: nhóm rollup hưởng lợi nhiều nhất vì không phải làm thêm công việc cho quá trình chuyển đổi Danksharding, tốc độ cao hơn 10-100 lần và phí dữ liệu Ethereum thấp hơn, chiếm 90% phí giao dịch L2. Nói một cách logic, những token tận dụng được nhiều lợi ích hơn của việc nâng cấp Dencun sẽ là các token L2 như OP và ARB. Tuy nhiên, giá trị ETH cũng có thể tăng. Đừng quên rằng L2 phụ thuộc vào Ethereum, vì vậy khi chúng phát triển mạnh, hệ sinh thái Ethereum cũng sẽ phát triển!

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Các thông tin trong bài viết này chỉ nhằm mục đích tham khảo. Bài viết này không cấu thành sự đảm bảo cho bất kỳ sản phẩm và dịch vụ nào được thảo luận hoặc lời khuyên về đầu tư, tài chính hoặc giao dịch. Bạn cần tham khảo các chuyên gia trước khi đưa ra bất kỳ quyết định tài chính nào.